Test en tips voor je energielek: beheer je energiereserves
Voortdurend energieverlies kan leiden tot burn-out en chronische stress. Als je begrijpt wat een energielek is en de symptomen herkent, kun je er anders mee om leren gaan. Daarna kun je gaan werken aan het dichten van je energielek, wat aanzienlijk bijdraagt aan een evenwichtiger leven.
In dit artikel bespreken we wat een energielek is. Daarna kun je de test doen om het niveau van je energielek te meten. Na de test krijg je tips om direct actie te ondernemen.
Wat is een energielek?
Als je een energielek ervaart verkeer je in een toestand waarin je eigen gedrag, een situatie of persoon voortdurend energie verlies veroorzaakt zonder dat dit adequaat wordt aangevuld. Dit kan leiden tot een burn-out.
Een energielek kan fysieke symptomen veroorzaken, maar heeft ook impact op ons mentaal en emotioneel welzijn.
In de kern gaat het bij een energielek om een disbalans tussen energieverbruik en energieherstel. Elke dag doen we talloze activiteiten die onze mentale en emotionele reserves gebruiken. Normaal gesproken vullen rust en activiteiten die ons plezier brengen deze reserves weer moeten aanvullen. Echter, in situaties van een energielek, bevind je jein een cyclus waar herstel uitblijft.
Het herkennen van een energielek is een belangrijk onderdeel van onze ontwikkeling. Als je constant bezig bent en prestatiedruk voelt, privé of op je werk, dan is de kans groot dat je jezelf overvraagt.
Zie jezelf als een atleet, zonder hersteltijd kun je geen topprestaties leveren. Als je energielekken opvult met je reserves ontstaat er een energiekloof tussen waar je energie is en waar het had kunnen zijn.
Wat is de oorzaak van een energielek?
Hieronder bespreken we verschillende oorzaken van een energielek, aan de hand van wetenschappelijke theorieën en -onderzoeken.
Onvoldoende herstel
De theorie van herstel (Etzion, Eden en Lapidot) benadrukt het belang van adequate herstelprocessen na stressvolle perioden. Gebrek aan herstel, vooral in beroepen met hoge eisen, resulteert in chronische vermoeidheid en energieverlies.
Professionals zoals artsen of rechters, hebben vaak te maken met lange werkdagen en een hoge emotionele lading. Daardoor kunnen ze moeite hebben om voldoende te herstellen, wat hun algehele energieniveau kan beïnvloeden.
Een overdaad aan digitale stimuli
In het digitale tijdperk is overbelasting door constante connectiviteit een belangrijke bron van mentale uitputting. Volgens boek door Dr. Larry Rosen, een expert in de psychologie van technologie, leidt het continue schakelen tussen digitale taken en de constante stroom van meldingen tot een afname in mentale energie.
Daarnaast kan je gemoedstoestand ook beïnvloed worden door het soort content dat je consumeert. Personen die voortdurend e-mails, berichten en sociale media, updates checken, kunnen last krijgen van vermoeidheid en een kortere aandachtsspanne.
Emotionele overbelasting
De theorie van emotionele uitputting, een kerncomponent van burn-out (Maslach en Jackson), benadrukt hoe langdurige emotionele overbelasting leidt tot een energielek. Werknemers in dienstverlenende beroepen, zoals psychiaters en klantenservice medewerkers, die emotioneel betrokken zijn, kunnen deze vorm van uitputting ervaren, wat hun energieniveau aantast.
Perfectionisme en zelfopgelegde druk
Perfectionisme, een invloedrijke oorzaak van een energielek, kan diepgaande effecten hebben op ons energieniveau. Deze eigenschap, gekenmerkt door het stellen van extreem hoge standaarden en de neiging tot zelfkritiek, verhoogt de stressniveaus en bevordert ongezonde werkpatronen. Volgens dr. Gordon Flett, een toonaangevend onderzoeker op het gebied van perfectionisme, leiden deze gedragingen tot overwerken en uitstelgedrag, wat chronische stress en vermoeidheid veroorzaakt.
Een perfectionist die voortdurend diens werk herziet en zelden tevreden is met de resultaten, kan eindigen met een aanzienlijk energieverlies, omdat de constante zelfopgelegde druk mentale reserves uitput en weinig ruimte laat voor herstel.
Chronische stress en rolconflicten
Stress groeit onder medewerkers in Nederland. Het is een veelvoorkomende oorzaak van energielekken, vaak verergerd door rolconflicten binnen werk en privéleven. Volgens onderzoek van de American Psychological Association leiden deze conflicten tot aanzienlijke stress wanneer individuen worstelen om te voldoen aan de eisen van meerdere rollen tegelijkertijd, wat hun energiereserves uitput. Een manager die tegelijkertijd ouderlijke verplichtingen heeft, kan bijvoorbeeld moeite hebben om effectief te schakelen tussen deze rollen, wat leidt tot mentale vermoeidheid.
Het begrijpen en aanpakken van deze dieperliggende oorzaken stelt ons in staat om effectievere persoonlijke en professionele welzijnsstrategieën te ontwikkelen.
De energielek test (duur 3 min)
Deze vragenlijst helpt je uitvogelen waar en wanneer je energieverlies ervaart. Door elk antwoord te scoren, kun je de mate van energielek in je leven nauwkeuriger vaststellen.
Beantwoord elke vraag met:
- 0 punten: Nee, zelden of nooit
- 1 punt: Soms
- 2 punten: Vaak
- 3 punten: Bijna altijd
Vragenlijst
1. Voel je je vaak moe, ook na een goede nachtrust?
2. Ervaar je gevoelens van onbehagen of stress tijdens of na activiteiten of interacties?
3. Heb je moeite om je te concentreren of enthousiasme voor activiteiten te ervaren?
4. Verlaat je bepaalde sociale interacties met minder energie?
5. Voelt het zwaar of ervaar je tegenzin om aan dagelijkse taken of verplichtingen te beginnen?
6. Heb je het gevoel dat je niet genoeg tijd voor jezelf hebt?
7. Heb je aan het eind van de dag minder energie, ongeacht hoe je dag begon?
8. Vind je het vervelend om ‘nee’ te zeggen tegen verzoeken, zelfs als je overweldigd bent?
9. Voel je je vaak onvoldaan of leeg na het voltooien van ‘moetjes’ of routineklussen?
10. Heb je het gevoel dat je dagelijkse taken een last zijn en je er minder plezier uit haalt dan voorheen?
Score interpretatie
- 0-9 punten: Je ervaart een mate van energielekken die je goed aankunt. Let wel op dat ook kleine energielekken kunnen groeien als je er niets aan doet.
- 10-19 punten: Je kampt met energielekken; het is goed om na te denken over wat specifieke veranderingen vereist. Welke activiteiten, personen of taken zorgen ervoor dat je energie verliest?
- 20-30 punten: Je ervaart significante energielekken die jouw welzijn kunnen beïnvloeden. Het kan nuttig zijn om dieper in te gaan op deze gebieden.
Wil jij actie ondernemen op je energielek? Kom dan naar de (online) informatieavond van de Columbus training. Deze training biedt effectieve strategieën om je veerkracht te versterken door te werken aan jouw persoonlijke ontwikkeling.
Hieronder gaan we dieper in op hoe je een energielek kunt dichten afhankelijk van je score.
Hoe dicht je een energielek op? Een gericht actieplan
Het aanpakken van energielek vergt een doordachte en gepersonaliseerde benadering. Nu bieden we een specifiek actieplan, afgestemd op de ernst van het energielek zoals vastgesteld door je scores.
Bij een lage score (0-9): Preventief onderhoud
Voor diegenen met een lage score is preventie de sleutel. Het doel is om het energieniveau hoog te houden en mogelijke toekomstige lekken te voorkomen.
Dagelijks reflectiemoment
Neem elke avond 5 minuten om te reflecteren op de delen van je dag die veel en weinig energie geven. Wat kun je hieraan doen?
Zijn er taken die je kunt delegeren? Ga bij jezelf na wat je energie geeft en kost.
Gezonde routines
Introduceer kleine, dagelijkse gewoonten die welzijn bevorderen, zoals een korte wandeling tijdens de lunch of 15 minuten avondmeditatie.
Energiebewaking
Houd wekelijks je energieniveaus bij in een app of notitieboek om vroegtijdig potentiële energielekken te identificeren.
Bij een gemiddelde score (10-19): actief herstel
Individuen met een gemiddelde score zullen baat hebben bij actieve herstelmaatregelen die gericht zijn op het verminderen van bestaande energielekken en het verbeteren van energiemanagement.
Prioriteer en plan
Maak een lijst van alle reguliere activiteiten. Beoordeel ze op basis van hoeveel energie ze kosten versus opleveren. Begin met het verminderen of elimineren van de meest drainerende taken.
Vraag om ondersteuning
Een mentor of coach kan je helpen bij het stellen van grenzen. Hoe zeg je nee tegen taken die je niet wilt doen? Hoe onderneem je actie? Wil je iets dieper gaan wat je persoonlijke ontwikkeling betreft? Dan kun je onze 4-daagse training volgen. Je leert kiezen voor wat jou energie geeft en je krijgt de handvatten om met belemmerende gedachten om te gaan zodat je meer uit je leven kunt halen.
Maak tijd voor ontspanning
Plan bewust perioden van ontspanning en zorg dat deze net zo ononderhandelbaar zijn als andere afspraken.
Bij een hoge score (20-30): intensieve interventie
Voor degenen die een hoge score hebben en lijden onder significante energielekken, is een intensieve interventie noodzakelijk. Dit omvat diepgaande veranderingen en professionele ondersteuning.
Een evaluatie van je energielek
Je kunt een of coach inschakelen om je te helpen bij stressmanagement en om een persoonlijk herstelplan op te stellen. Dat is niet voor iedereen genoeg, daarom kun je ook kiezen voor een praktische training om direct veranderingen door te voeren.
Ga op ontdekkingsreis naar jezelf
Dit kan betekenen het veranderen van werkpatronen, het herinrichten van sociale activiteiten, of het inbouwen van meer rustmomenten. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan en dat hoef je dan ook niet alleen te doen.
Meld je aan voor de Columbus training: een ontdekkingsreis naar jezelf
Het aanpakken van energielekken is een proces dat inzicht en actie vereist. Voor diegenen die ondersteuning willen, biedt onze Columbus training frisse inzichten en hulpmiddelen om direct verandering te realiseren in je dagelijks leven.
Lees meer over de Columbus training, de ontdekkingsreis naar jezelf.